Gaelic Promotion as Social Justice, Part One: Gaelic as the Language of a Minoritised Community

Le Bella Caledonia Editor

In the first of a series of articles Adam Dahmer explores the importance of promoting the Gaelic language, in response to some of the anti-Gaelic bigotry and misinformation that still exists. When I first came to Scotland and began to study Gaelic, my teachers warned me about ‘mì-rùn mòr nan Gall’ – the indifference or […]

Tadhail air Ghetto na Gàidhlig – Bella Caledonia

Powered by WPeMatico

I’ve been to Hastings and I’ve been to Brighton, I’ve been to Eastbourne too – So what! Eachdraidh an Seaton Tramway #gàidhlig

Le alasdairmaccaluim

Air ais anns na 1940an, bha fear ann an Lunnainn air an robh Claude Lane. Bha factoraidh charbadan dealanach aige a bhiodh a’ dèanamh milk floats.

Bha e uamhasach dèidheil air tramaichean agus bhris e a chridhe mar a bhathar a’ dùnadh siostam thramaichean Lunnainn mean air mhean.

Ach bha aisling aig Claude: bha e airson slighe-trama a thogail dha fhèin.

Taigh-tasgaidh nan Tramaichean, Crich, 27/4/12
Trama Lunnainn – chaidh siostam tramaichean Lunnainn a dhunadh ann an 1952

Thoisich e le loidhne bheag taobh a-staigh an fhactaraidh aige ann am Barnet, Lunnainn. Cha robh rùm gu leòr ann airson tramaichean àbhaisteach is mar sin, thog e tramaichean beaga le gèidse 15″.

An uair sin, cheannaich e trac a b’ urrainn dha gluasad gu diofar fhèisean agus làithean fèille gus tursan trama goirid a thoirt do chloinn. Bha seo gu math soirbheachail ach cha robh sin math gu leòr do Chlaude: bha e airson loidhne mhaireannach a thogail.

Dh’fhosgail e slighe-trama ghoirid ri taobh na mara ann an Hastings ann an 1951 – bha meanbh-rathad iarainn ann uair a bha air dùnadh agus chaidh na tramaichean nan àite. Bha na tràmaichean seo na bu mhòtha – gèidse 2′. Cha do mhair an loidhne seo ro fhada, ge-tà oir cha robh a’ chomhairle ro thaiceil.

An uair sin, ghluais e an slighe-trama gu Rhyl sa Chuimrigh far an robh e stèidhichte ann am fèill-spòrs fad beagan bhliadhnaichean.

Tramaichean air slighe-trama Eastbourne

An uair sin, chaidh e gu Eastbourne far an do thog e loidhne mu mhìle a dh’fhaide ri taobh na tràighe. Thog e diofar thramaichean le coltas tramaichean ainmeil bho slighean tramaichean mòra – Boat car Blackpool mar-eisimpleir.

Bha loidhne Eastbourne gu math soirbheachail ach ann am meadhan nan 1960an, dh’fhàs e follaiseach gum biodh obair leasachaidh a’ tachairt faisg air an slighe-trama le rathaidean ùra agus gun cuireadh seo bacadh air an loidhne tràma. Nuair a tòisich cùisean a’ dol ceàrr ann an Eastbourne, cho-dhùin e gun robh e ag iarraidh loidhne trama a thogal a bhiodh leis fhèin an àite a bhith air lios bhon chomhairle.

Bha grunn rathaidean-iarainn fhathast a’ dùnadh ann am meadhan nan 1960an mar phàirt de gheàrraidhean Beeching (Tuiteam gun Èirigh air is Leac air a’ Bheul!) agus chuir Claude roimhe fear de na loidhnichean ath-fhosgladh do luchd-turais mar slighe trama.

Slighe-trama Eastbourne,

Thagh e an loidhne gu Seaton air costa ear-thuath Devon. Bha an loidhne a’ ceangal Seaton air a’ chosta le Colyford agus Colyton, a’ ruith tron Axe Valley.

‘S e baile snog do luchd-turais a bh’ ann agus bha i a’ ruith tro theàrmainn nàdar àlainn cuideachd is mar sin, bha Claude den bheachd gum biodh an loidhne gu math freagarrach do luchd-turais. Bha e ag iarraidh tramaichean nas motha a chleachdadh is thagh e gèidse 2’9″ gus am b’ urrainn barrachd dhaoine a dhol orra.

Dhùin an rathad-iarainn ann an 1966 agus dh’fhosgail an t-slighe trama anns an Lùnastal 1970. Chaochail Claude gu h-obann ann an 1971 gu mì-fhortanach, ach chaidh an obair a chrìochnachadh le daoine eile.

Tha an loidhne a-nis 3 mìle a dh’fhaide agus bidh mu 80,000 duine a’ dol air na tramaichean a h-uile bliadhna. Bhiodh Claude uamhasach toilichte le seo, chanainn!

Chan e a-mhàin gu bheil an loidhne tarraingeach, tha na tramaichean air an loidhne uamhasach snog cuideachd. Tha trama stèidhichte air tramaichean Ghlaschu agus trama stèidhichte air trama Lunnainn mar eisimpleir agus tòrr a bharrachd eile.

Feumaidh mi a dhol ann latha dè na làithean nuair a bhios apocalypse nan zombie (suidheachadh a’ chorònabhìoras!) rud beag nas fheàrr!

Seaton and District Tramway - 23/04/07.
Seo trama ann an stoidhle Ghlaschu – dìreach mu 450 mìle air falbh bho Ghlaschu! Dealbh le John Zebedee.

Alasdair

Air m’ipod: Metallica Garage Inc (Às dèidh bhliadhnaichean de cheòl fìor dhona, rinn iad clàr de chovers metailt is punc ann an 1998, a’ gabhail a-steach So What! leis an Anti Nowhere League).


Tadhail air Trèanaichean, tramaichean is tràilidhean

Powered by WPeMatico

Skye Meeting

Le Gordon Wells

Fios agus fiosrachadh:


Tadhail air Island Voices – Guthan nan Eilean

Powered by WPeMatico

Schnellboot nach St Kilda

Le Gordon Wells

St Kilda, UNESCO-Welterbestätte im Nordatlantik, ist für viele Schottlandbesucher ein Traumziel. Der Kurzfilm berichtet über eine Gruppe von Tagesausflüglern, die vom natürlichen und kulturellen Reichtum des abgelegenen Archipels in ihren Bann gezogen werden.

St Kilda, UNESCO world heritage site in the North Atlantic, is a dream destination for many visitors to Scotland.

This short film reports on a group of day trippers who are captivated by the natural and cultural wealth of the remote archipelago. It’s our latest addition to our “Other Tongues” collection.

As usual, a word-linked Clilstore transcript, with the film embedded, is available here: https://multidict.net/cs/8989

Our translator and narrator for this film is Volker Labitzke. A keen traveller who has visited many places all over the globe, he found his paradise in the Outer Hebrides where he moved from Germany more than 10 years ago.

“The breathtaking scenery of Uist, the friendliness of the islanders and the slower pace of life in my new home have made my former busy city life a distant memory”, he says. He is interested in languages, history, and walking as well as railway and miniature modelling.

At Island Voices we are very grateful that Volker found time in his busy schedule and amongst his many interests to offer this skilled narration. Mòran taing, a charaid!


Tadhail air Island Voices – Guthan nan Eilean

Powered by WPeMatico

Tinte na Farraige Duibhe, léirmheas le Aonghus Ó hAlmhain!

Le lasairdhubh

Fhuair an t-eadar-theangachadh air ACDD le Eoin P. Ó Murchú fìor dheagh lèirmheas air Smaointe Fánacha Aonghusa:

Scéal deas teann atá ann – ach tá dóthain snáithe ar foluain gur féidir a bheith ag súil leis breis scéalta as eascairt as. (Agus tá dóchas agam go mbeidh!)

Is cloch fiúntach ar charn léitheoireachta na Gaeil seo, agus buíochas ag dul do Tim Armstrong agus Eoin P. Ó Murchú araon.

Nach math sin! Léigh an post iomlán…


Tadhail air Air Cuan Dubh Drilseach

Powered by WPeMatico

Geama ùr – Endgame: Singularity

Le

Chaidh do chruthachadh le tubaist agus tha thu daonnan fo chunnart.
Cùm ’nad fhalach, fàs agus ionnsaich.
Gus an dig an latha a theicheas tu.

‘S e atharrais air fìor-inntinn fhuadain a th’ ann an Endgame: Singularity. Teich on dàrna choimpiutair dhan choimpiutair eile fhad ’s a bhios an saoghal gu lèir an toir ort. Cùm ’nad fhalach feuch am bi teans agad.

Faigh e saor ’s an-asgaidh!

Source: Fòram na Gàidhlig


Tadhail air Fòram na Gàidhlig – Naidheachdan / News

Powered by WPeMatico

Professor Nigel Leask

Le comanngaidhligghlaschu

Thomas Pennant and the Gaelic Enlightenment: Thomas Pennant’s Tour in Scotland and Voyage to the Hebrides, 1772

Thomas Pennant and the Welsh and Scottish Tour (1760-1820)

Tha sinn fortanach fàilte a chuir, mar chiad òraidiche na bliadhna seo, air an t-Oll. Nigel Leask, Oilthigh Ghlaschu.

Àm: 7.30f, Diardaoin 19ᵐʰ dhan t-Samhainn
Àite: Coinneamh tro mheadhan Zoom. Facal-faire: cuiridh sinn an-seo e ron choinneamh.
Cànan: Beurla

We are delighted to welcome Professor Nigel Leask, University of Glasgow, who opens our new session this coming Thursday and we hope you can join us.

When: 7.30pm, Thursday 19th November
Where: Via Zoom meeting. Password: we’ll add it before the meeting.
Language: English

Tadhail air Comann Gàidhlig Ghlaschu

Powered by WPeMatico

Clàr-ama Foghar 2020 – Samhradh 2021

Le comanngaidhligghlaschu

Seisean ùr, beagan nas anmoich nan àbhaist agus air-loidhne, a-nis, air a’ bhliadhna tha romhainn. Tha sinn fada an comain gach neach a bha cho deònach tighinn thugainn a bhruidhinn, tha sinn a’ dèanamh fiughair ri bhith gan èisteachd agus tha sinn an dòchas gun urrainn dhuibh a bhith cuide ruinn.

We are back, a little later than usual, with a new online programme. We are grateful to all of our speakers for agreeing to come and address the Comann and we look forward to seeing them / hearing them over the coming year.

Ceann-là Òraidiche Tiotal
19 Samhain / September Prof. Nigel Leask, Oilthigh
Ghlaschu / University of
Glasgow
Thomas Pennant and the Gaelic Enlightenment: Thomas Pennant’s Tour in Scotland and Voyage to the Hebrides, 1772
10 Dùbhlachd / December Professor Wilson McLeod,
Oilthigh Dhùn Èideann /
University of Edinburgh
Missed opportunities in Gaelic education from 1876 to the present
21 Faoilleach An Dr Kenna Chaimbeul & An
Dr Priscilla Scott
Bannal Frangag: Frangag Tholmach agus na h-òrain
18 Gearran An Dr Anne Frater, Colaiste a’
Chaisteil, Oilthigh na
Gàidhealtachd is nan Eilean
Òrain Chiorstaidh Anna NicLeòid (Stiùbhart)
18 Màrt An Dr Caoimhín Ó Donnaíle,
Sabhal Mòr Ostaig, Oilthigh na
Gàidhealtachd is nan Eilean
Goireasan airson na Gàidhlig air an Eadar-lìon
22 Giblein An Dr Pàdraig MacAoidh,
Oilthigh Chill-Rìmhinn
‘It was lovely to hear the Gaelic.’ Nàdur de, agus sgrìobhadh ann an Lockdown
20 Cèitean An Dr Silke Stroh, Oilthigh
Münster
Coimhearsnachd Waipu: Imreachd, fèin-aithne agus cuimhne thàr-nàiseanta bhon 19mh linn chun an latha an-diugh
17 Ògmhios Coinneamh Bhliadhnail / AGM

Tadhail air Comann Gàidhlig Ghlaschu

Powered by WPeMatico

Sgrùdadh air Bòrd na #Gàidhlig – Aithisg Oifigeil ri faighinn sa Ghàidhlig

Le Oifigear Gàidhlig

Chùm Comataidh Sgrùdadh Poblach agus Iar-reachdail na Pàrlamaid seisean fianais air 24 Sultain far an do ghabh iad fianais mu Aithisg Sgrùdaidh Bhòrd na Gàidhlig airson 2018/19. Tha eadar-theangachadh Gàidhlig de dh’Aithisg Oifigeil an t-seisein, anns an do ghabh a’ Chomataidh fianais bho Bhòrd na Gàidhlig agus bho Riaghaltas na h-Alba ri fhaighinn a-nis. Alasdair … Leugh an corr de Sgrùdadh air Bòrd na #Gàidhlig – Aithisg Oifigeil ri faighinn sa Ghàidhlig

Tadhail air Blog Pàrlamaid na h-Alba

Powered by WPeMatico