Trusaiche blogaichean
Powered by WPeMatico
Le lasairdhubh
Ri linn Covid19 is a bhith fo ghlais aig an taigh, chuir mi an dealbh seo ri chèile dha Uicipeid, agus shaoilinn gun cuirinn suas an seo e cuideachd. Seo ainmean àite leis an eileamaid ‘bal’ (baile) annta agus a sheallas cho farsaing ’s a bha tuineachadh nan Gàidheal anns na meadhan-aoisean. Thog mi a’ chuid as motha dhe na dàta bho McNeill agus MacQueen (a fhuair iad bho W. F. H. Nicolaisen o thùs), agus le beagan a bharrachd dhàta bho Dixon. Abair obair! Bha mi uairean is uairean ga chur ri chèile ann an Gimp, ach thàinig e a-mach glè mhath, saoilidh mi. Sgaoil fad is farsaing e ma thogras!
Dixon, 1947, Norman, The place names of Midlothian, PhD diss., University of Edinburgh.
McNeill, Peter agus Hector L. MacQueen, 2000, An Atlas of Scottish History to 1707, 2000, Edinburgh: Scottish Medievalists.
Tadhail air Air Cuan Dubh Drilseach
Powered by WPeMatico
Le Gordon Wells
“Gaelic activists clash” was the frontpage teaser. Guthan nan Eilean won’t be complaining about deepening interest in Hebridean Gaelic…
Tadhail air Island Voices – Guthan nan Eilean
Powered by WPeMatico
Às dèidh 85 bliadhna, tha Meanbh-rathaid-iarainn Kerr’s gu bhith a’ dùnadh.
Tha an loidhne bheag seo ann am pàirc eadar prìomh loidhne a’ Chosta an Ear gu Obar Dheathain agus an tràigh⠀.
⠀
Tha àireamh an luchd-cleachdaidh air a bhith a’ dol an lughad fad bhliadhnaichean agus an-uiridh, cleachd nas lugha na 3,000 duine an rathad-iarainn fad na bliadhna. ⠀
⠀
Tha John Kerr leis a bheil an rathad-iarainn ag ràdh gum bi e fosgailte airson a’ chòrr den t-seusain agus gun tèid fios a sgaoileadh mu na làithean fosgailte mu dheireadh a dh’aithghearr air Facebook agus air an làraich-lìn. Tha e ag ràdh nach e cùis airgid a th’ ann ach gu bheil na saor-thoilich is e fhèin air an dì-mhisneachadh gu mòr le cho beag dhaoine a tha ga chleachdadh.
⠀
Thuirt e cuideachd gu bheil grunn dhaoine is bhuidhnean air fios a chur thuige mu bhith ag ath-fhosgladh na loidhne ann an cruth no àite eile ach nach bi e fhèin an sàs ann. Chì sinn dè thachras. ⠀
Alasdair
⠀
Tadhail air Trèanaichean, tramaichean is tràilidhean
Powered by WPeMatico
Tadhail air Blog Pàrlamaid na h-Alba
Powered by WPeMatico
Leugh an còrr de “Agallamh le Ruaraidh MacLabhrainn, Marta Ò hEaghra”
Powered by WPeMatico
Chaidh mi air a’ chiad “safari-rèile” agam bhon Mhàrt bho chionn goirid.
Bha e math faighinn a-mach à Glaschu agus sgrìob a ghabhail dhan Ghàidhealtachd gu fear de na rathaidean-iarainn glèidhte as ùire ann an Alba: Rathad-iarainn Inbhir Garadh agus Chille Chuimein.
Tha mi gu math deidheil air Rathad-iarainn Inbhir Garadh is Chille Chuimin. Cha robh an rathad-iarainn seo riamh uamhasach soirbheachchail – dh’fhosgail e ann an 1903 agus thàinig seirbheisean do luchd-siubhail gu crìch ann an 1933 agus dhùin an loidhne ann an 1947 mus robh sgeul air an Dr Olc Beeching (Tuiteam gun Èirigh air is Leac air a Bheul).
Ged nach robh beatha uamhasach fada no soirbheachail aig an loidhne, thathar ag ath-bheothachadh pàirt dhìth do luchd-turais ann an Stèisean Inbhir Garadh. Cha chuireadh e iongnadh sam bith orm nan cleachdadh barrachd dhaoine an rathad-iarainn ath-fhosgailte beag san latha an-diugh na chleachd i nuair a bha i fosgailte fad na slighe bho Dhrochaid an Aonachain gu Cille Chuimein.
Chaidh mi air turas dhan loidhne trì bliadhna air ais agus tha tòrr air atharrachadh bho bha mi ann mu dheireadh. Bha trac ri taobh àrd-ùrlar an stèisean ach tha e a-nis a’ dol nas fhaide gu tuath. Tha bothan beag le fiosrachadh mun loidhne le dealbhan agus rudan eachdraidheil. Tha bogsa-siognail air an àrd-ùrlar a-nis cuideachd agus thathar a’ deisealachadh gus barrachd trac a chur sìos cuideachd mar a chithear gu h-ìosal.
Bha an trèana a’ ruith cuideachd. Cha robh e ceadaichte a dhol air mar thoradh air a’ Chorònabhìoras ach bha an loco a’ ruith suas agus sìos an trac agus seo bhidio bheag a rinn mi.
Tha bhana-brèige (brake van) gu bhith a’ tighinn dhan rathad-iarainn air a’ mhìos seo cuideachd agus bi cothrom aig daoine turas trèana fhaighinn ann.
Chaidh mi air cuairt air làrach na seann loidhne às dèidh dhomh an trèana fhaicinn oir tuath air stèisean Inbhir Garadh, tha Slighe Baidsagal Nàiseanta 78 agus Slighe a’ Ghlinne Mhòir air làrach na seann loidhne.
Choisich mi mu thrì mìle air an t-slighe is chunnaic mi deagh sheallaidhean de Loch Omhaich.
Am measg rudan eile, chunnaic mi caisteal Inbhir Garadh agus bàta a bha air a dhol fodha! Fhuair mi a-mach às dèidh làimh gur e seo an Eala Bhàn a chaidh fodha còrr is 10 bliadhna air ais.
Às dèidh dhomh coiseachd air ais dhan stèisean, rinn mi air Cille Chuimein sa chàr gus faicinn an robh rud sam bith air fhàgail den rathad-iarainn. Lorg mi drochaid abhainn Omhaich a bha uair a’ giùlan na loidhne eadar stèisean Chille Chuimein agus stèisean Cidhe Chille Chuimein ri taobh Loch Nis.
An uair sin, bha an t-àm ann a dhràibheadh dhachaigh. Tha mi gu math eòlach air an A82 oir bha mi nam oileanach aig SMO anns na 1990an. Aig an àm sin, ’s e glè bheag de Ghàidhlig a bha air na soidhnichean eadar Glaschu is an t-Eilean Sgitheanach. A’ dràibheadh dhachaigh, ag èisteachd ri roc is blues àrd, agus ag òl cofaidh làidir thug e misneachd dhomh gu bheil an uiread de Ghàidhlig a-nis ri fhaicinn air na soidhnichean rathaid.
Alasdair
Ag èisteachd ri: Peter Green’s Fleetwood Mac* Fleetwood Mac (1968). Sin agad roc blueseach!
*Nuair is e còmhlan blues a bh’ annta seach còmhlan pop caiseach a rinn cuid den cheòl a bu bhoring den 20mh linn!!
Tadhail air Trèanaichean, tramaichean is tràilidhean
Powered by WPeMatico
Le Gordon Wells
Another two-way conversation in the Stòras Beò collection. Here, Archie Campbell questions Gina MacDonald on her recollections and opinions on growing up and continuing to live on North Uist in the Outer Hebrides.
In the first part, Gina from Claddach Baleshare in North Uist remembers her early schooldays, and a childhood in the Westford Inn. She talks about the prevalence of Gaelic and the difference in English skills between the generations. She completed her schooling in Inverness, and worked in Glasgow for a while before returning to Uist to work in a bank. Then, after retiring from that work, she returned to education to do a BA in Art, and she discusses some of the challenges entailed.
A Clilstore transcript is available here: http://multidict.net/cs/8240
In the second part, Gina first shows Archie some of her work from her art course, discussing local environmental and cultural influences and their interaction with memory processes. This leads on to discussing local storytelling experiences. Gina further explains how the family croft has developed, with the associated self-catering accommodation business for returning visitors, and expresses an interest in continuing to work with the active local history society.
A Clilstore transcript is available here: http://multidict.net/cs/8241
Tadhail air Island Voices – Guthan nan Eilean
Powered by WPeMatico
Tha Còmhdhail Alba, buidheann còmhdhail Riaghaltas na h-Alba air fìor dheagh naidheachd fhoillseachadh an t-seachdain seo.
Thèid rathaidean-iarainn na h-Alba a dhì-charbonachadh (decarbonised) ro 2035.
Thèid cha mhòr a h-uile loidhne rèile ann an Alba a dhealanachadh (electrified). Thèid an còrr a ruith le trèanaichean bataraidh no haidridein.
Seo mapa de shuidheachadh an latha an-diugh.
Mar a chithear bhon dealbh, tha a’ mhòr-chuid de na loidhnichean ann am meadhan na h-Alba air an dealanachadh ach chan eil iad a’ dol a tuath air Sruighlea aig an àm seo. Tha 75% de na tursan aig luchd-siubhail an Alba air an dèanamh air trèanaichean dealanach mar-thà ach le planaichean an riaghaltais, bhiodh seo fada na b’ àirde – is dòcha mu 95% uile gu lèir.
Seo mar a bhios an suidheachadh ann an 2035 nuair a bhios an dì-charbochadh deiseil ach nuair a bhios obair dealanachaidh fhathast a’ dol air adhart.
Agus seo mar a bhios cùisean aig a’ cheann thall ann an 2045.
Cha tèid na loidhnichean fada dùthchail a dhealanachadh – Loidhne a’ Chaoil, Loidhne a Chinn a Tuath, Loidhne na Gàidhealtachd an Iar agus Loidhne na Sròin Reamhair – ach thèid trèanaichean hydrogen no bataraidh a chleachdadh orra a bhios tòrr nas uaine na diosal salach.
Aon rud a tha inntinneach mun Ghàidhealtachd, ’s e gu bheilear a’ moladh gun tèid an loidhne a dhealanachadh cho fada ri Baile Dhubhthaich.
Tha an riaghaltas an dùil mu 130 km de thrac singilte a dhèalanachadh gach bliadhna gus an tèid an targaid a ruighinn.
Bithear a’ tòiseachadh air obair dealanachaidh le Loidhne Chnoc Màiri agus Loidhne Chille Bhrìde an Ear ann am Mòr-sgìre Ghlaschu.
Alasdair
Air m’ ipod: Peter Green’s Fleetwood Mac (RIP Peter Green!)
Tadhail air Trèanaichean, tramaichean is tràilidhean
Powered by WPeMatico
Tha greis ann bho sgrìobh mi rud sam bith an seo – ach tron ghlasadh-sìos, cha robh cothrom agam a dhol air trèana sam bith agus cha robh mòran naidheachdan rèile ann nas motha!
Bidh sin ag atharrachadh a dh’aithghearr ge-tà, agus tòrr thursan agam air fàire agus gu leòr naidheachdan ann cuideachd.
Ma tha thu airson barrachd a leughadh mu rathaidean-iarainn sa Ghàidhlig an-dràsta, faic an cunntas Instagram ùr agam @treanatramatralidh.
Tha e fìor bhrosnachail gu bheil an uiread de chunntasan Instagram sa Ghàidhlig air nochdadh bho chionn goirid air diofar chuspairean agus shaoil mi gum biodh e feumail cur ris.
Alasdair
Tadhail air Trèanaichean, tramaichean is tràilidhean
Powered by WPeMatico
