Category: Gun roinn-seòrsa

ged a tha mi air feuchainn

ri cùmail grèim air creideimh a’ Dhè

dlùth don cochall mo chridhe

(ach ro thric, creideamh a’ bhata bhuidhe),

an còmhnaidh cluinnidh mise

fuaim tuinn a’ chuain siar

’s nan gaoth thar am machrach

a sèididh troimh na luachrach

A’ mhàthair dhaoine le feusag atharnach
’s bilean fiamh-ghàireach ’s meal-shùil mìlseach —
doras neo-theann lèapagach liùsbach fuasgailteach
bana-mhaighstir an dòigh, bhànrigh thaibhsearachd,

tha thu ceart nach leigeil d’aoradairean a-steach
ach ann uidh air ’n uidh, seach fear seach,
’s gad shealladh fhein a-mhain nuair an t-eòlas
a tha e a’ call ann an lasraichean a fheòla-se.

‘S ann le boltrach àrd èiridh gu geisneach
bho air cùlaibh dhìth-chealtair nan slèisne
reamhar a falachas tu rùn-dìomhair
an-còmhnaidh bho sùilean do phrìomhair .

‘S rinn na draoidhean aosmhòr na dealbhan naomh
sna priomh-eaglais ann an doimhneachd nan uaimh
’s s’ ann an moladh ’s caithream ort
thog na h-aois-dan’ òrain adhraidh air àrd.

Mo bhallach, an do ghabh thu do chrìdh’?
Cha ghabh, bha mo làmh air crith.

Mo bhallach, dè am bidh thu a’ dèanamh a-nis?
Gheibh mi tè èille nas freagarraich’ a bhanais.

Mo bhallach, dè mu dheidhinn do rùn?
‘S nas binne m’òran, nas droighniche mo chrùn.

Leth uair nas anmoiche, chunnacadh dithis thaistealaichean sgìthe a’ siubhal nan cabhsairean baile beag taobh a deas na Gearmailte. ’S ann trang a bha na cabhsairean, làn dhaoine a’ dèanamh an gnòthaich agus a’ sealltainn air uinneagan mòra nam bùithtean. Gun a bhith a’ gluasad. Sheall an Dotair orra gu mionaideach, sgriubhaire fuaimneach na làimh. “Plastaig a‑rithist; na h‑uile fear aca”, dhearbhaich e.

“Seall na fhuair mise!” dh’osnaich Donna is leig i i fhèin tuiteam air being air beulaibh cafaidh. Chuir i a casan suas. “Saoil am faigh mi glainne uisge an-seo, air neo bobhla math brot?” thuirt i gu fochaideach. Chaidh càr seachad orra. “’S dòcha gun fhaigh sinn lioft?”

“Abair smuain”, bheachdaich an Gallifreyach, “ach dè an dòigh air a bhios daoine plastaig a’ stiùireadh chàraichean, agus càite an tèid iad?” Choisich e gu solas trafaige is sheas e ri a thaobh. An ceann greis, thionndaidh an solas gu dearg agus stad càr air a bheulaibh. Dh’fheuch an Dotair an doras fhosgladh, ach cha robh an làmh-dhorais ag obrachadh.

“Uill, chan fhaigh sinn lioft gu àite sam bith air an inneal a tha seo!” thug e barail. Na chrùban, thionndaidh e a bhas chun an làir agus stad e, a shùilean dùinte. “’m biodh? Cha, chan urrainn… bheil?”

– “Doctor?” chuala e a charaid ag èigheachd.

– “Ist!”

– “Doctor!”

– “A Dhonna, ist greiseag, feumaidh mi sàmhchair,” dh’iarr an Dotair le inntinn ann an saoghal eile.

Chum e a làmh air an làr gus an do dh’fhalbh an càr agus an solas-trafaig air a thionndadh gu uaine. “Tha!” thuirt e làn toileachais-inntinn. Dh’fhosgail e a shùilean agus sheall e suas far am faca e uabhas de cheò a’ stialladh nan speuran. Chualadh dùdaichean air astar.

“Saoil dè tha na theine a‑nis?” dh’fhaighnich a charaid. “Greas ort is seall!”

Bha i na seasamh aig ceann eile an rathaid is mìog air a h‑aodann. Thug an Dotair a chasan leis airson tighinn air a charaid fhad ’s a ruith innealan guthmhor nan sùilean gorma seachad air. Agus abair caisteal na theine mar bhogha-frois. “’S truagh nach eil popcorn againn,” bheachdaich Donna ri glag-ghàire. “Popcorn!” dh’aontaich an Tighearna-Tìme, “Rachamaid àiteigin far am faighear fear an ath-thuras. Siùcar no salainn?” Thug an dithis sùil ri càch a’ gàireachdainn.

Chaidh na solasan dheth.

~~~•∞•≈•≤☼≥•≈•∞•~~~ Briathrachas ~~~•∞•≈•≤☼≥•≈•∞•~~~

barail (nf) ~~~ conjecture, opinion, surmise
bas (nf) ~~~ palm
beachdaich (v) ~~~ observe, speculate
being (nf) ~~~ bench
cabhsair (nm) ~~~ pavement
crùban (nm) ~~~ crouching, sitting squat
dearbhaich (v) ~~~ verify
dùdach (nf) ~~~ siren
fochaideach (a) ~~~ mocking, scoffing
glag-ghàire (nf) ~~~ guffaw
làmh-dhorais (nf) ~~~ door handle
mìog (nf) ~~~ smirk
osnaich (v) ~~~ sigh
sàmhchair (nf) ~~~ silence, tranquility
stialladh (nm) ~~~ streaking, striping, scourging
taistealaiche (nm) ~~~ traveller
toileachas-inntinn (nm) ~~~ delight, aesthetic pleasure

Is fhada on a bha mi faisg air seo. Ceit a’ dèanamh sioft aig aig an Taigh-tasgaidh agus tha agam fhìn a ruith a dh’Uige gu luath.

Air an 14mh agus 15 là dhen Dùbhlachd thàinig sinn uile còmhla aig taigh Sheumais a rithist. Mar as àbhaist, rinn sinn rudan làitheal tro mheadhan na Gàidhlig mar tha a’deasachadh bìdh, obair an taighe agus a’ dol dhan stòr.

Thug sinn seachad treis ag obair air cuspairean a bha gun a bhi dèante air a’ chlàr-ghnìomhachais againn. Mar eismplear, bhruidhinn sinn air an t-sìde agus àmannan sònraichte dhen là. Seo cuid dhe na h-abairtean agus faclan ùra a dh’ionnsaich sinn:

Àmannan dhen a’ Là

● Àm éirigh na gréineadh
● An t-soillearachd
● Beul na h-oidhicheadh
● Àm cromadh na gréineadh

An t-sìde

● Là gailleanach
● Cuithe sneachda
● Cur `s cathadh
● Spìondagan sneachda
● Sligeanach
● Sneachda mòr, sneachda beag, sneachda beag,
sneachda mòr
● Cho caochlaideach ris a’ ghaoith

Bho`n a tha sinn a’ fas deiseal gus Bun is Barr a leudachadh amach, rinn sinn liosta dhe na rudan a ghabhas dèanadh còmhla ri fileantaich agus luchd ionnsachaidh eile gus cothromannan sóisealta a chuir air bhonn. Seo cuid dhen a bheachdan againne:

Diubhair do Chaidreibh
● Caidreabh òran
● Caidreabh cloinne
● Caidreabh seanchais
● Caidreabh ciùird
● Caidreabh creideimh

Thug sinn seachad treis ag obair air naidheachan agus dh’fheuch sinn uile naidheachd no dhà a ghabhail. Ghabh Sé naidheachd mu dheidhinn duine aig a robh casan salach agus ghabh mi fhìn té a chuala mi aig Oighrig NicFhraing.

Tha mi air tadhal air Innis Tìle o chionn goirid. ‘B e trì bliadhna nach robh mi air a bhith an sin, ach nuair a tàinig mi gu h-eilean, dh’fhairich mi gun robh mi air a fhàg an-dè. ‘S e rudan beaga a tha air atharrachadh ann an Innis Tìle, a-mhàin cuid dè thaighean ùra a tha air togalach an àiteigin. Ach tha a an nadur Tìleach a’ coimhead mar a bha e o chionn mìle bliadhna (mar bu chòir dha coimhead).

Cha do thog mi dealbhan ùra an sin, thug mi mo chamara digiteach do mo mhàthair ach cha do cheannaich mi fear èile fhathast. Tha mi a’ dol a dhèanamh a dh’aithghearr, ach an dràsda ’s urrainn dhuibh na dealbhan fhaicinn a daoine èile (na càirdean agam) a tha air togail:
(bùthaibh an seo gus a chiad dhealbh gun teacsa fhaicinn)

Bha aoighean à Alba againn o chionn ghoirid – Seumas Greumach agus Kirsteen Nic Dhomhnaill, dithist sheinneadair Gàidhlig. Bha iad san sgìre seo airson Mòd Naiseanta Aimearagaidh, agus fhuair iad fàilte agus furan aig Taigh Mhic an Ultaigh fhad’s an robh iad ann.

We had guests from Scotland recently – James Graham and Kirsteen MacDonald, two Gaelic singers. They were in the area for the U.S. National

Mòd

, and they got a big welcome at the McNulty house as long as they were here.

Leugh Kirsteen leabhar Gàidhlig do Lorien agus Aoife – abair gun robh iad toilichte. Bha iad mar a chuir i fo gheasan iad!

Kirsteen read Gaelic books to Lorien and Aoife – they were really pleased. It was as if they were spellbound!

Tha Kirsteen agus Seumas a’ fuireachd ann an Glaschu – tha sinn toilichte gun tàinig iad gu Washington. Ceud mìle taing!

Kirsteen and James live in Glasgow – we’re delighted they came to Washington. A hundred thousand thanks!